Słysząc taki tekst możecie początkowo zastanawiać się czy Wasza kochana latorośl oszalała, a może to jakiś nowy challenge w necie, a może próba spektakularnego zakończenia swego życia... no cóż, pewnie nic z tych rzeczy! Skorpiony stały się dość popularnymi zwierzętami domowymi
(można by nawet zaryzykować stwierdzenie "pupilami"), a że są to niesamowite i fascynujące zwierzaki postaram się Wam udowodnić.
Co w nich takiego fascynującego? A chociażby to, że trwają w niezmienionej postaci od czasów swojego wyjścia na ląd około 450 mln lat temu!!! Można więc nazwać je "żywymi skamielinami". Jakiż to genialny plan ewolucji, który przez taki niesamowicie długi okres czasu istnieje na Ziemi! Ciekawe jest to, że przodkowie skorpionów związani byli ze środowiskiem wodnym, a obecnie zamieszkują praktycznie wszystkie środowiska z wyjątkiem Antarktyki i Nowej Zelandii. Większość z nas kojarzy te zwierzęta z suchymi terenami pustynnymi.
Dlaczego skorpion dobrze sprawdzi się w roli domowego zwierzaka? Nie są to organizmy wymagające wiele czasu i uwagi, nie wymagają codziennego karmienia, sprzątanie terrarium również nie wymaga wiele czasu, a w obecnych czasach zapewnienie odpowiednich warunków w terrarium możemy zautomatyzować. No dobrze... ale przecież to zwierzęta jadowite i niebezpieczne! Po co się tak narażać?! ... I tak i nie. Wszystko zależy od tego jaki gatunek skorpiona weźmiemy pod uwagę.
JAKI GATUNEK WYBRAĆ?
Spośród odkrytych około 1400 gatunków skorpionów (a wiele pewnie jeszcze czeka na odkrycie) do hodowli bez większego stresu i obawy o siłę jadu, najlepiej nadaje się kilka popularnych gatunków. Musimy pamiętać, że wiele skorpionów znajduje się na liście zwierząt niebezpiecznych i ich hodowla wymaga zezwolenia zgodnie z zapisami: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 sierpnia 2011 r. w sprawie gatunków zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111731037)
Nie będę opisywał tutaj gatunków, których utrzymywanie mogłoby stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia, gdyż sam nie jestem zwolennikiem ich hodowli w domach. Ucieczka takiego zwierzaka z terrarium czy próby popisywania się przed znajomymi mogą na prawdę źle się skończyć!
Opiszę Wam grupę gatunków, które są bardzo ciekawe w hodowli, efektowne, a siła ich jadu porównywalna jest z siłą jadu pszczoły. Rodzaj HETEROMETRUS (najczęściej H. cyaneus, H. petersii, H. longimanus)- Skorpiony te są dość sporych rozmiarów, ciemno ubarwione (czarne z metalicznym połyskiem), dużymi, efektownymi "szczypcami" (anatomicznie są to nogogłaszczki). Zwierzęta te jako pierwszą linię do walki stosują właśnie te "szczypce", a dopiero potem ukłucie kolcem jadowym, znajdującym się na końcu telsonu. Jeżeli porównamy je z gatunkami o silnym jadzie, tam proporcje będą dokładnie odwrotne tj. "szczypce" są delikatne i cienkie, za to telson duży i wydatny (telson to ostatni element "ogona" (anatomicznie -zaodwłok) w formie małej bulwy zakończonej kolcem). Takie skorpiony korzystają z kolca jadowego i silnego jadu w celu zdobycia pożywienia czy obrony. Heterometrusy bardzo przypominają popularnego kiedyś w hodowlach skorpiona cesarskiego (Pandinus imperator) , którego zastąpiły ze względu na fakt, że skorpion cesarski stał się gatunkiem zagrożonym wyginięciem i obecnie znajduje się na liście CITES (chcąc kupić takiego skorpiona musimy żądać od sprzedającego dokumentu potwierdzającego pochodzenie tj. urodzenie w niewoli). Skorpiony cesarskie były tak popularne i pożądane przez terrarystów, że odławiano je masowo z naturalnego środowiska). Heterometrusy "zastąpiły" je w handlu, a że dość łatwo je rozmnożyć, nie ma obaw o to, że ich popularność doprowadzi do ich zagrożenia w naturze.
BRANIE SKORPIONA NA RĘKĘ
Zdecydowanie nie! A dlaczego? Bo nie o to w tym chodzi. Wiem, że w necie krąży mnóstwo filmików z ludźmi popisującymi się ptasznikami i skorpionami wędrującymi po ich dłoniach (oczywiście z "kozackim" tekstem w stylu: "ja mogę i to robię, bo taki jestem znawca, ale wy tego nie róbcie"). Jeżeli ktoś bardzo chce się popisać odwagą to jest wiele różnych głupot, które może zrobić aby to udowodnić :) ...
Posiadanie w domu skorpiona czy pająka ma na celu współistnienie z cząstką egzotycznej przyrody, zapewnienie mu idealnych warunków życia, może i popisanie się jego posiadaniem przed znajomymi - ale róbmy to w sposób mądry, rozważny, z wyczuciem i rozsądkiem. Pochwalmy się pięknie urządzonym przez siebie terrarium dla naszego podopiecznego, pokażmy jak potrafimy stworzyć mu warunki do życia, czy do rozmnożenia. Pochwalmy się zdobytą na temat naszego pupila wiedzą. Pamiętajmy, że duże skorpiony, o których tu mówimy mają na tyle silne "szczypce", że potrafią przeciąć naszą skórę, a nie wiadomo jak wtedy w odruchu obronnym zareagujemy. Ponadto nigdy nie ma pewności jak nasz organizm zareaguje na jad (od użądlenia pszczoły osoby uczulone również mogą pożegnać się z życiem). Dlatego właśnie nie bierzemy skorpiona na rękę!
WARUNKI CHOWU
Heterometrusy pochodzą z południowo-wschodniej Azji oraz Indonezji. Zamieszkują tereny tropikalnych lasów. Z tego wniosek, że w terrarium musimy zapewnić dwa warunki jakie panują w tamtym regionie - wysoką wilgotność i temperaturę.
TERRARIUM: heterometrusy są ciekawymi skorpionami, które można utrzymywać w grupach rodzinnych. Wielkość terrarium dla dorosłej pary zwierząt to 20 x 30 x 30 cm. Jeżeli będziemy chcieli utrzymywać grupę zwierząt, musi być większe. Musimy pamiętać wtedy o sporej liczbie kryjówek, tak aby każdy osobnik miał swoje schronienie (w przeciwnym wypadku może dojść do przypadków kanibalizmu). Na dno terrarium wysypujemy mieszankę torfu z piaskiem, podłoża kokosowego. Ważne żeby warstwa podłoża była dość gruba (około 10cm), gdyż skorpiony te lubią kopać norki, w których spędzają dzień. I tu musimy mieć świadomość, że zwierzaki te lubią się ukrywać i prowadzą nocny tryb życia. Jeżeli więc ktoś chce mieć zwierzaka, którego będzie mógł obserwować w czasie dnia, to raczej się rozczaruje. Mój skorpion również zakopał się pod kawałkiem kory i w sumie ... tyle go było widać. Za to zupełnie inaczej sprawa się miała w nocy. Wtedy wędrował po całym terrarium i poszukiwał pożywienia lub miejsca, przez które udałoby się zwiać :) Ważną rzeczą jest miejsce,w którym ustawimy terrarium. Skorpiony są wrażliwe na drgania podłoża, więc nie ustawiajmy terrarium tam gdzie byłoby narażone na drgania ( np. spowodowane słuchaną przez nas głośną muzyką! Terrarium można ustawić na styropianie, który wytłumi drgania podłoża)
OGRZEWANIE i WILGOTNOŚĆ: W jednym z rogów terrarium można zastosować matę grzewczą, tak aby rozkład temperatur w ciągu dnia wahał się między 32 w najcieplejszym i 26-28 w najchłodniejszym miejscu. Nocą temp. może spadać do 20-22 stopni. Podłoże codziennie zraszamy letnią wodą (przydaje się spryskiwacz do kwiatów) - można zastosować automatyczne zraszacze czy zamgławiacze. W terrarium stosujemy płytką miseczkę z wodą.
OŚWIETLENIE: Jak już wspomniałem skorpiony to zwierzęta o nocnej aktywności. W czasie dnia nie ma więc potrzeby stosowania oświetlenia w terrarium, natomiast aby móc obserwować zwierzęta wieczorem i nocą, możemy zastosować żarówki nocne (wybór obecnie jest ogromny!)
POKARM: skorpiony są oczywiście drapieżnikami i polują głównie na owady. W zależności od wielkości skorpiona podajemy mączniaki, drewnojady, świerszcze, szarańcze czy karaczany. Pamiętajmy żeby niezjedzone owady karmowe usunąć z terrarium kiedy skorpion ich nie zje. Możliwe, że zbliża się do wylinki, a wtedy to on może paść ofiarą swojego niedoszłego posiłku!
CIEKAWOSTKI: Jak pisałem na początku postu skorpiony to na prawdę fascynujące zwierzęta! (może mój sentyment do nich wynika z faktu, iż sam jestem zodiakalnym skorpionem). Wiedzieliście, że samica opiekuje się młodymi "wożąc" je na własnym grzbiecie? Wygląda to niesamowicie, kiedy dorosła samica wędruje niczym autobus pełen drobnych pasażerów. Kolejna ciekawostka związana jest z efektem fluorescencji! Tak Kochani - skorpiony świecą w nocy! Można to zaobserwować w swoim terrarium kiedy kupimy specjalną lampkę lub żarówkę emitującą światło ultrafioletowe (scorpion light). Substancje chemiczne odpowiedzialne za to zjawisko znajdują się w epikutikuli (najbardziej zewnętrzna część... powiedzielibyśmy naskórka), a ich funkcja to prawdopodobnie naturalna bariera przed promieniowaniem UV (filtr słoneczny), a także właściwości przeciwpasożytnicze. Mój Heterometrus kupiony jako dorosły osobnik nie żył zbyt długo, prawdopodobnie był już starszym osobnikiem. Po swoim zejściu został przeze mnie spreparowany i obecnie zdobi ścianę pokoju. Na pewno będę jeszcze kiedyś chciał wrócić do tych niesamowitych zwierząt i spróbować je rozmnożyć.
